کودکان ما، به طور معمول در مراجعات به دندانپزشکی،همکاری لازم را جهت انجام خدمات مورد نیاز را دارند.اگر چه فضای مناسب و برخورد خوب دندانپزشک و کادر درمان در ایجاد یک رابطه دو طرفه خوب بسیار تاثیرگذار است.اما در پاره ای از موارد امکان درمان مطلوب و مناسب دندان های کودکانمان در شرایط عادی و روی صندلی دندانپزشک ممکن نیست. به عنوان مثال موارد زیر را می توان نام برد.
- سن کم کودک (معمولا زیر ۴ سال)
- عدم همکاری کودک در مراجعات قبلی به دندانپزشکی
- ترس زیاد کودک به نحوی که مانع از همکاری مطلوب میشود
- محدودیت ها و ناتوانی های جسمی و ذهنی و معلولیت ها
- تعداد دندان های پوسیده زیاد به نحوی که نیاز مراجعات مکرر و غیرقابل پذیرش برای کودک داشته باشد.
نکته : انجام درمانهای دندانپزشکی توام با اجبار و تنش برای کودک،نه تنها کیفیت درمان را کاهش می دهد،بلکه با ایجاد ذهنیت منفی مانع از حضور مجدد کودک به دندانپزشکی خواهد شد.
از آنجایی که ترس و ابهامات زیادی در ذهن والدین نسبت به مقوله دندانپزشکی تحت آرامبخشی و بیهوشی وجود دارد سعی نموده ایم با پاسخ دادن به این سوالات پرتکرار،اطلاعات لازم را در این زمینه به شما ارائه دهیم.
- آیا درست کردن دندان شیری آنقدر اهمیت دارد که نیاز به بیهوشی داشته باشد؟
دندان های شیری علیرغم تاثیر بر زیبایی کودکان،دو نقش مهم دیگر نیز دارد.اول کمک به جویدن غذا و در نتیجه تاثیر مثبت به رشد و تغذیه کودک، دوم حفظ فضا جهت رویش دندان های دائمی .قطعا زودتر از دست رفتن دندان های شیری موجب رشد ناصحیح جسمی و بی نظمی در رویش دندان های دائمی خواهد شد.
حال چنانچه به هر علتی کودک ما شرایط لازم را جهت انجام درمانهای لازم روی صندلی دندانپزشک را نداشته باشد و والدین از انجام خدمات تحت آرامبخشی و بیهوشی هم ممانعت کنند،حضور پوسیدگی های متعدد و آبسه های دندانی مکرر و پیامدِ آن، مصرف همیشگی دارو های آنتی بیوتیک نیزموجب رشد ناقص و اثرات مخرب ذهنی و جسمی کودک نیز خواهد شد.
- بیهوشی و آرامبخشی چه تفاوتی باهم دارند؟
برای پاسخ به این سوال بهتر است تعریفی از هر دو واژه داشته باشیم:
آرامبخشی یا خواب:در این روش که توسط متخصص بیهوشی و درمراکز با مجوز های مربوطه انجام میشود،از دارو هایی که اثرات خواب آور دارند و و بدن را در حالت بی حالی و شرایطی مشابه شخصی که به خواب رفته باشد ایجاد می کند،استفاده میشود. این دارو ها عمدتا به شکل تزریق استفاده میشوند.در آرامبخشی تمامی اعمال حیاتی کودک مشابه با بیداری و توسط خود کودک انجام می شود.بلافاصله پس ازدرمان و درکمتر از ۵ دقیقه حالت عادی حاصل میشود و بیمار مرخص میگردد.
بیهوشی:این روش هم که توسط متخصص بیهوشی و در مراکز با مجوزهای لازم صورت می گیرد،یک تفاوت عمده نسبت به آرامبخشی دارد و آن این است که تنفس و بلع نیز توسط متخصص بیهوشی و به وسیله دستگاه های مجهز و بروز کنترل می شود.بدین ترتیب امکان انجام تمامی درمان ها بدون محدودیت در زمان و نوع درمان مهیا می گردد.
در روش بیهوشی،عمدتا از دارو های بسیار ایمن تزریقی و در پاره ای از موارد از روش های استنشاقی نیز استفاده میشود.لازم به ذکر است که مدت اثر این دارو ها نسبت به بیهوشی های بیمارستانی بسیارکوتاه تر وکم عمق تر است به نحوی که حدودا یک ساعت پس از زمان درمان بیمار ترخیص می شود و خود قادر به ترک محل درمان می باشد.
- برای کودک من آرامبخشی مناسب تر است یا بیهوشی؟
انتخاب اینکه کدام درمان برای کودک من مناسب تر است کاملا بر عهده متخصص دندانپزشکی کودکان و متخصص بیهوشی است.چند عامل در تعیین روش مورد نیاز موثر است که عمدتا شامل موارد زیر است:
- تعداد دندان پوسیده و کاندید درمان
- مدت زمان تقریبی مورد نیاز
- سلامت جسمی کودک
- وجود یا عدم معلولیت های ذهنی
در اغلب موارد برای کار های دندانپزشکی که تعداد کمتری از دندانها را شامل میشود و مدت زمان کوتاه تری مورد نیاز است ، از آرامبخشی استفاده میشود.در درمان های طولانی تر،حجم کار بیشتر و یا مواردی که ناتوانی های ذهنی و جسمی وجود دارد از بیهوشی استفاده میشود.
پیشنهاد میشود در انتخاب بین آرامبخشی و بیهوشی به پزشک خود اعتماد کنید.
مهمترین نکته این است که انجام درمان های بیهوشی صرفا در مراکزی انجام میشود که جدای از تجهیزات پیشرفته و نیروهای زبده، تمامی مجوز های لازم را جهت انجام درمان های تحت بیهوشی و آرامبخشی را دارا می باشند.
- آیا درمان دندانپزشکی تحت بیهوشی یا آرامبخشی برای کودک خطرناک نیست؟
درمانهای تحت بیهوشی غیر از دندانپزشکی وخدمات بیمارستانی،سالهاست که جزوی از زندگی روزمره تمامی انسانها است و امری اجنتاب ناپذیر به حساب می آید.به طوری که روزانه در سرتاسر جهان بیش از هزاران عمل بیهوشی انجام شده و می شود.بیهوشی مورد نیاز درمانهای دندانپزشکی به لحاظ ماهیت کار،از سایر درمانهای تحت بیهوشی مجزا نیست و حتی بسیار خفیف تر و کم خطر به حساب می آید.
- درمانهای دندانپزشکی تحت بیهوشی و آرامبخشی در چه مراکزی و توسط چه افرادی باید انجام شود و آیا نیازبه بستری شدن دارد یا خیر؟
این درمانها در چندین گروه ازمراکز انجام میشوند که از جمله آن کلینیک های دندانپزشکی ،دانشکده های دندانپزشکی و برخی بیمارستان ها را می توان نام برد. ولی کلینیک های دندانپزشکی دارای مجوزهای لازم، به لحاظ تجهیزات و امکانات و جامع بودن خدمات،ازجمله امن ترین و بهترین مکان های ارائه خدمات هستند.
درمان های تحت بیهوشی جهت انجام خدمات دندانپزشکی،معمولا نیاز به بستری شدن ندارند.به نحوی که پس از پایان درمان و حدود یک ساعت استراحت در بخش ریکاوری, قادر به راه رفتن و ترک کلینیک هستند.
- برای انجام درمان تحت بیهوشی و آرامبخشی چه کار باید انجام داد؟
قدم اول مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان است.علیرغم تمامی فواید ذکر شده برای آرامبخشی و بیهوشی،سعی بر این است که با برقراری رابطه دوستانه با کودک که مستلزم داشتن تخصص و مهارت کافی دندانپزشک و پرستاران بخش درمان است،درمانهای لازم در محیط مطب و تحت هوشیاری انجام شود.چناچه دندانپزشک متخصص کودکان به هر دلیل تشخیص دهد که کودک ، کاندید درمان تحت بیهوشی و یا آرامبخشی است, پس از تجویز عکس رادیولوژی و آزمایش خون و یا مشاوره های لازم ،جهت تعیین وقت، شما را به بخش مربوطه ارجاع می دهد.
